Türk Gıda Kodeksi’nde kritik değişiklikler

Türk Gıda Kodeksi Bebek ve Küçük Çocuklara Yönelik Gıdalar ile Vücut Ağırlığı Kontrolü İçin Diyetin Yerini Alan Gıdalar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile Türk Gıda Kodeksi Bebek Formülleri ve Devam Formülleri Tebliği (Tebliğ No: 2019/14)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (No: 2023/28) ve Türk Gıda Kodeksi Vücut Ağırlığı Kontrolü İçin Diyetin Yerini Alan Gıdalar Tebliği (Tebliğ No: 2019/15)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (No: 2023/27), 2 Kasım 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı.

Diyet yerini alan gıdalarda kullanımına izin verilen maddeler

Yayımlanan yönetmelikle, 2/7/2019 tarihli ve 30819 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Bebek ve Küçük Çocuklara Yönelik Gıdalar ile Vücut Ağırlığı Kontrolü İçin Diyetin Yerini Alan Gıdalar Yönetmeliğinin Ek-1’inde yer alan “Niasin (B3 vitamini)” başlığına “nikotinamid” satırından sonra gelmek üzere yeni bir satır eklendi.

Böylece, Kullanımına İzin Verilen Maddeler Listesi başlıklı Ek-1 listesinde yapılan değişiklikle, Vücut Ağırlığı Kontrolü İçin Diyetin Yerini Alan Gıdalar’da kullanımına izin verilen maddeler arasına nikotinamid ribozid klorür de eklendi.

Türk Gıda Kodeksi Vücut Ağırlığı Kontrolü İçin Diyetin Yerini Alan Gıdalar Tebliğinin Ek-1’inin “4. Yağ” başlıklı bölümünde yapılan değişiklikle, “4.1.Alfalinolenik asit” başlıklı alt bölümü;

“Vücut ağırlığı kontrolü için diyetin yerini alan gıdaların alfalinolenik asit içeriği, toplam günlük miktar için 0,8 g’dan az olamaz.”

şeklinde düzenlendi.

Aynı Tebliğin Ek-1’inin “6. Vitamin ve mineraller” başlıklı bölümünde yer alan “250 mg’dan” ibaresi “350 mg’dan” olarak değiştirildi.

Bebek formüllerinde protein içerikleri değişti

Türk Gıda Kodeksi Bebek Formülleri ve Devam Formülleri Tebliği’nin Ek-1’indeki “2. PROTEİN” başlığı altında yer alan 2.3. numaralı maddesinin birinci cümlesi, “Protein hidrolizatlarından üretilmiş bebek formüllerinin 2.3.1 inci, 2.3.2 nci veya 2.3.3 üncü maddede belirlenen protein ile ilgili gerekliliklere uygun olması gerekir” şeklinde değiştirilirken,

Tebliğin Ek-1’ine “2.3.2 nci maddesinden sonra gelmek üzere, “2.3.3. Grup C protein ile ilgili gereklilikler” başlığı ile yeni bir madde eklendi. Maddede protein içeriği,

şeklinde düzenlenirken;

“Protein kaynağı”, “En az % 80 protein içeren, %100 tatlı peynir altı suyu proteini konsantresinden oluşan, inek sütünden elde edilen peynir altı suyu proteini”,

“Proteinin işlenmesi”, “Kaynak materyal hidratlanır ve ısıtılır. Hidrolizden önce, 50 ila 65 °C’de pH 6,5 ila 7,5’e ayarlanır. Hidroliz, serin endopeptidaz ve metalloproteazdan oluşan bir enzim karışımı kullanılarak gerçekleştirilir. Gıda enzimleri, üretim işlemi sırasındaki ısıl işlem basamağında (110 ila 140 °C’de 2 ila 10 saniye) inaktive edilir.”,

“Esansiyel ve yarı esansiyel amino asitler ve L-karnitin”, “Eşit enerji değeri için, protein hidrolizatlarından üretilmiş bebek formülü, en az Ek-3 Bölüm A’da belirtilen referans proteinin içerdiği her bir esansiyel ve yarı esansiyel amino asitin kullanılabilir miktarını içermelidir. Ancak eşit enerji değeri hesaplanırken; metionin/sistein oranı 2’den büyük değilse, metionin ve sistein konsantrasyonu; tirozin/fenilalanin oranı 2’den büyük değilse, fenilalanin ve tirozin konsantrasyonu birlikte ilave edilerek hesaplanabilir. Metionin/sistein oranı ve tirozin/fenilalanin oranı, ürünün bebekler için uygunluğunun bu Tebliğin 7 nci maddesinin üçüncü fıkrasına göre gösterilmesi halinde 2’den büyük olabilir.”,

“L-karnitin içeriği en az 1,2 mg/100 kcal (0,3 mg/100 kJ) olmalıdır” hükmü yer aldı.

Aynı Tebliğin Ek-2’sindeki “2. PROTEİN” başlığı altında yer alan 2.3. numaralı maddesinin birinci cümlesi; “Protein hidrolizatlarından üretilmiş devam formüllerinin 2.3.1 inci, 2.3.2 nci veya 2.3.3 üncü maddede belirlenen protein ile ilgili gerekliliklere uygun olması gerekir.” Şeklinde değiştirilirken, Ek-2’ye “2.3.2 nci maddesinden sonra gelmek üzere “2.3.3. Grup C protein ile ilgili gereklilikler” başlıklı yeni bir madde eklendi. Maddede protein içeriği şöyle düzenlendi:

Söz konusu maddede;

“Protein kaynağı: En az % 80 protein içeren, %100 tatlı peynir altı suyu proteini konsantresinden oluşan, inek sütünden elde edilen peynir altı suyu proteini.”,

“Proteinin işlenmesi: Kaynak materyal hidratlanır ve ısıtılır. Hidrolizden önce, 50 ila 65 °C’de pH 6,5 ila 7,5’e ayarlanır. Hidroliz, serin endopeptidaz ve metalloproteazdan oluşan bir enzim karışımı kullanılarak gerçekleştirilir. Gıda enzimleri, üretim işlemi sırasındaki ısıl işlem basamağında (110 ila 140 °C’de 2 ila 10 saniye) inaktive edilir.”

“Esansiyel ve yarı esansiyel amino asitler: Eşit enerji değeri için, protein hidrolizatlarından üretilmiş devam formülü, en az Ek-3 Bölüm A’da belirtilen referans proteinin içerdiği her bir esansiyel ve yarı esansiyel amino asitin kullanılabilir miktarını içermelidir. Ancak eşit enerji değeri hesaplanırken; metionin ve sistein konsantrasyonu ve fenilalanin ve tirozin konsantrasyonu birlikte ilave edilerek hesaplanabilir.”

hükümlerine yer verildi.

Tebliğin Ek-3 Bölüm A’sında yer alan “2.1 inci, 2.2 nci ve 2.3.2 nci maddelerinde” ibaresi “ 2.1 inci, 2.2 nci, 2.3.2 nci ve 2.3.3 üncü maddelerinde” olarak değiştirildi.

Resmi Gazete’de yayımlanan ve Türk Gıda Kodeksi Yönetmelik ile Tebliğlerinde değişiklik yapan düzenlemeler, yayımı tarihinde yürürlüğe girdi.