FDA, gazlı içeceklerde kullanılan o bileşeni yasaklıyor!
BVO kısaltmasıyla bilinen söz konusu katkı maddesi aslında modifiye edilmiş bitkisel bir yağ. Yapılan yeni toksikoloji çalışmalarında, bu bileşenin kullanımının devamını desteklemeyen sonuçlar elde edildi. Bu çalışmalardan yola çıkan FDA ise BVO’nun tescilini, iptal etmeyi önerdi.
FDA’nın insan gıdalarından sorumlu komiser yardımcısı James Jones, “Önerilen adım, FDA’nın elde edilen kanıtları nasıl izlediğinin, gerektiğinde güvenlikle ilgili soruları araştırmak için bilimsel araştırmalar yürüttüğünün ve bilimin katkı maddelerinin gıdalarda güvenli bir şekilde kullanılmaya devam edilmesini desteklemediği durumlarda düzenleyici önlemler aldığının bir örneği” diye konuştu.
BVO nedir? Ne için kullanılıyor?
Açık adı bromlu bitkisel yağ olan BVO, 1930’lu yıllardan bu yana narenciye aromalarının gazlı içeceklerin yüzeyinde toplanmasını engelleme için emülsifiye edici bir madde olarak kullanılıyor. Bir trigliserite, bir düzine brom atomu yapıştırmak, daha az yoğun yağlarla karıştırıldığında suda eşit olarak yüzen yoğun bir yağ oluşmasını sağlıyor.
BVO’nun tek etkisi bu değil. Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarda, bileşiğin yağ dokularında yavaşça birikebileceği yönünde güçlü kanıtlar elde edildi. Bromun iyodun tiroid içindeki çok önemli görevini yerine getirmesini engelleme potansiyeli nedeniyle de dünyanın dört bir yanındaki sağlık yetkilileri on yıllardır bu emülgatör maddenin risklerinden şüpheleniyor.
Birçok ülkede halihazırda yasak
BVO; Hindistan, Japonya ve Avrupa Birliği ülkeleri de dahil olmak üzere birçok ülkede halihazırda yasak. 2027’de yürürlüğe girmesi beklenen yasayla geçtiğimiz Ekim ayında Kaliforniya eyaletinde de yasaklanmış durumda.
Dünyadaki bu duruma rağmen, ABD’deki regülasyonlarda yetkili olan FDA, bu konuda ikna olmakta yavaş kaldı. 1950’lerde ajans bu bileşeni genel olarak güvenli olarak tanınan (GRAS) olarak bileşenler listesine dahil ediyordu. GRAS, uygun şekilde test edilmiş ya da 1958’den önce yaygın kullanımda olan bileşenler için zararlı görünmeyen maddelere verilen resmi bir sınıflandırma.
Sonraki on yılda, BVO’nun olası toksisitesine ilişkin soruların gündeme gelmesiyle durum değişti. Sonuçta FDA; BVO için GRAS sınıflandırmasını iptal etti, kullanımını geçici olarak sadece narenciye aromalı içeceklerde, milyonda 15 birimden (15 ppm) fazla olmayan küçük konsantrasyonlarla sınırladı.
Söz konusu düşük miktarlardaki BVO’nun bile zaman içinde meydana getirdiği risklere ilişkin verilerin toplanması ise kolay olmadı. Konuyla ilgili olarak, önemli büyüklükteki bir insan örnekleminde sağlık etkilerini yeniden değerlendiren uzun vadeli çalışmalar yapıldı. Zaman geçtikte BVO’nun düşük konsantrasyonlarda da olumsuz etkilere neden olduğuna ilişkin kanıtlar çoğaldı.
İngiltere’de 1970’lerde yapılan bir çalışmada, BVO tüketimi sebebiyle insan dokularında brom biriktiği tespit edildi, hayvan çalışmaları da yüksek BVO konsantrasyonlarını kalp ve davranış sorunlarıyla ilişkilendirdi.
Zamanla ve bir dizi çalışma daha yapıldı ve insanların alması muhtemel BVO’nun göreceli konsantrasyonlarına dayanan daha yeni hayvan çalışmalarının ardından, FDA bu bileşenin kullanımını tamamen yasaklamak için yeterli kanıt olduğuna ikna oldu.
Jones, “Yıllar içinde birçok içecek üreticisi BVO’yu alternatif bir bileşenle değiştirmek için ürünlerini yeniden formüle etti. Bugün ABD’de çok az içecek BVO içeriyor” diye konuştu.
FDA’nın BVO’yu yeniden sınıflandırmasına ilişkin nihai kararının uzun bir inceleme sürecinden geçmesi gerekiyor. Bu sürecin 2024’ün başlarından önce tamamlanması beklenmiyor.
